Glaucoom

Glaucoom is veelal het gevolg van een in aanleg verhoogde oogdruk. In de beide oogkamers circuleert vocht, dat kamerwater wordt genoemd en dient als voeding voor lens en hoornvlies. Dit vocht heeft niets te maken met het uitwendige traanvocht. Gewoonlijk zijn aanmaak en afvoer van dit kamerwater in evenwicht en ontstaat er een bepaalde normale druk. Wanneer de afvoerkanaaltjes dichtslibben en een goede doorstroming niet mogelijk is, ontstaat een storing in dit evenwicht en spreken we van een verhoogde oogdruk. Te hoge druk veroorzaakt afklemming van de oogzenuw en van de bloedvaatjes, die de zenuw voorzien van voedingsstoffen. Dit leidt tot oogzenuwbeschadigingen en veranderingen in het gezichtsveld.

Artsen en onderzoekers weten nog steeds niet precies, waardoor glaucoom wordt veroorzaakt. Wel is bekend dat glaucoom niet wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld te lang lezen bij slecht licht, ongezonde voeding of het dragen van contactlenzen. De factoren die de kans op optreden van glaucoom aanzienlijk verhogen zijn:

• Verhoogde oogdruk. Dit is veruit de belangrijkste risicofactor. Een statistisch normale oogdruk ligt tussen de 11 en 21 mmHg. Hoe hoger de oogdruk, hoe groter de kans op glaucoom.
• Glaucoom in de familie. Als glaucoom voorkomt bij iemands naaste (1e en 2e graad-) familieleden, is de kans op glaucoom 10 maal hoger dan voor iemand zonder glaucoom in de familie.
• Hoge leeftijd. Op hoge leeftijd komt glaucoom veel vaker voor 4% van de mensen ouder dan 80 jaar heeft glaucoom).
• Sterke bij- of verziendheid.
• Patiënten van Afrikaanse of Aziatische afkomst hebben een vergrote kans op glaucoom.
• Afwijkingen van de bloedvaten bij of in het oog.

Andere oorzaken van glaucoom kunnen zijn: ernstige oogverwondingen, bepaalde geneesmiddelen en chronische oogontstekingen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen chronisch en acuut glaucoom.

Soorten glaucoom
Glaucoom komt veel voor; 1.5% van de Nederlanders ouder dan 40 jaar heeft glaucoom. Glaucoom wordt ingedeeld in primair glaucoom (chronisch) en secundair glaucoom (acuut).

Chronisch glaucoom
Deze vorm ontwikkelt zich geleidelijk en lange tijd merkt u er zelf niets van. Vanaf het moment waarop de oogzenuw al ernstig is aangetast, ontstaan er problemen met het zien. (Grote) delen van het gezichtsveld vallen uit. Ook de gezichtsscherpte kan verminderen, waardoor details moeilijk waarneembaar zijn. Uiteindelijk kan de oogzenuw zodanig beschadigd raken, dat het gezichtsvermogen geheel verloren gaat. Dit kan echter met een tijdige en goede behandeling worden voorkomen.

Acuut glaucoom
De symptomen van deze vorm zijn zeer duidelijk merkbaar. Een plotselinge ernstige verhoging van de oogdruk gaat gepaard met wazig zien, een rood oog, hoofdpijn, misselijkheid en braken. Deze symptomen worden veroorzaakt doordat de oogdruk zeer hoog is en een snelle behandeling is vereist om schade aan de oogzenuw te voorkomen. Wanneer u deze verschijnselen bij uzelf herkent, is het belangrijk onmiddellijk een oogarts te consulteren.

Er bestaan een aantal onderzoeksmethoden voor het opsporen van glaucoom.

Het meten van de oogdruk
Dit onderzoek is pijnloos en neemt slechts enkele seconden in beslag. Uw oogdruk is niet de hele dag hetzelfde, maar kan van uur tot uur veranderen. Om glaucoom met zekerheid vast te stellen, wordt er soms een dagcurve gemaakt. De druk wordt dan op verschillende tijdstippen gemeten.

Het gezichtsveldonderzoek
Met behulp van een perimeter wordt onderzocht of delen van uw gezichtsveld zijn uitgevallen. Dit onderzoek is pijnloos en duurt ongeveer 20 minuten.

Het beoordelen van de oogzenuw
Met een oogspiegel bekijkt de arts de binnenkant van uw oog en beoordeelt of de oogzenuw is beschadigd. Om de zenuw te kunnen waarnemen, krijgt u enkele druppels toegediend, die de pupil verwijden. Hierdoor ziet u enkele uren wazig. Dit onderzoek is pijnloos en duurt slechts 1 tot 2 minuten.

Het beoordelen van de kamerhoek
Beoordeling van de kamerhoek is nodig om vast te stellen welke vorm van glaucoom zich voordoet. Tijdens dit onderzoek zet de oogarts een speciaal contactglas op uw oog. Met behulp van een microscoop kijkt hij door dit contactglas en kan hij de kamerhoek waarnemen. Ook dit onderzoek is pijnloos. U krijgt ter verdoving een druppel in het oog toegediend. Het beoordelen van de kamerhoek duurt ongeveer 5 minuten.

Glaucoom is niet te genezen. Op dit moment is de enige bewezen therapie voor glaucoom het verlagen van de oogdruk. Glaucoom kan op drie verschillende manieren worden behandeld.

Medicijnen
Meestal schrijft de oogarts u druppels voor om de oogdruk te verlagen en verdere aantasting van het gezichtsveld te beperken. De oogarts zal de soort oogdruppels zo kiezen dat een maximaal oogdrukverlagend effect wordt gekoppeld aan minimale bijwerkingen. Bepaalde druppels veroorzaken benauwdheid. Het is daarom nodig de oogarts altijd op de hoogte te stellen indien u astmatisch bent of hartklachten heeft. De arts kan u ook een recept verstrekken voor tabletten of capsules.

Eventuele bijwerkingen hiervan zijn hoofdpijn, maagklachten en tintelingen in handen en/of voeten. Het is belangrijk, dat u van het oogdruppelen (één of meerdere malen per dag) een vaste gewoonte maakt, zodat geen druppels worden vergeten.

Laserbehandeling
Een laserbehandeling kan poliklinisch plaatsvinden en duurt ongeveer 15 minuten. Bij een laserbehandeling wordt de afvoer van het inwendige oogvocht bevorderd en daarmee wordt de oogdruk verlaagd.

Meer informatie over de laserbehandeling >

iStent inject^® W-implantaat
Het plaatsen van twee glaucoomimplantaten in uw oog: het iStent inject^® W-implantaat. Deze operatie wordt alleen uitgevoerd tijdens een staaroperatie. De iStent is een zeer klein implantaat waar u niets van ziet en voelt. Het is ontworpen om vloeistoffen beter door het oog te laten afvoeren zodat de oogdruk verlaagd wordt. In sommige gevallen hoeft u na de operatie minder of zelfs geen glaucoommedicatie meer te gebruiken. NB. Deze behandeling wordt niet vergoed door zorgverzekeraar Menzis.

Meer informatie over het iStent inject^® W-implantaat (pdf) >

Operatie
Een oogdrukverlagende operatie: dit wordt ook wel een filtrerende operatie of trabeculectomie genoemd. Bij deze operatie wordt een gaatje in de wand van het oog gemaakt zodat het inwendige vocht gedoseerd weg kan stromen. Deze operatie wordt uitgevoerd door een academisch ziekenhuis.

Na de behandeling
Wij adviseren u regelmatig een afspraak bij de oogarts voor controle te maken. Tevens dient u elke arts, bij wie u komt, te vertellen dat u medicijnen voor glaucoom gebruikt. Gebruik de medicijnen op de voorgeschreven tijdstippen en in de juiste hoeveelheden. Zorg ervoor dat u altijd voldoende medicijnen bij u heeft en bel tijdig voor een herhalingsrecept.

Hulpmiddelen
Voor mensen bij wie het zicht is aangetast, en de bril van de opticien geen verbetering kan brengen, zijn er verschillende hulpmiddelen. Deze Low Vision-hulpmiddelen vergemakkelijken het proces van het minder zien. Dit zijn bijvoorbeeld:

• telescoopbrillen
• vergrootglazen
• tv-loepen
• grootletterboeken/computers

Hiervoor kan uw oogarts u verwijzen naar het Low Vision-spreekuur van Ergra in onze kliniek.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de ledengroep Glaucoom van de Oogvereniging. De ledengroep is er voor alle mensen met glaucoom en hun familie- en vriendenkring. De website is: www.oogvereniging.nl/ledengroep/glaucoombelangen. 

Als u een vraag heeft over leven en werken met glaucoom kunt u contact opnemen met de Ooglijn van de Oogvereniging: 030 - 294 54 44. Het mailadres is: ooglijn@oogvereniging.nl

Ergra Low Vision - voor hulpmiddelen
www.revoir-groep.nl/ergra

Hierboven hebben wij in het kort uitgelegd wat glaucoom zoal inhoudt en wat er aan gedaan kan worden. De beschreven standaardbehandelingen kunnen in gevallen, die dat vereisen, aangepast en gewijzigd worden volgens het oordeel van de behandelende specialist.

Wilt u meer weten over deze oogaandoening, belt u ons gerust. Onze specialisten staan voor u klaar en geven u deskundig antwoord op al uw vragen.